William Stanley Jevons
ingiliz iktisatçısı ve felsefecisi (1835-1882).
1865'ten başlayarak Manchesterde Ovvens College’de mantık ve siyasal ekonomi dersleri verdi. 1876-1880 arasında Londra’da Üniversıty Coilege’da profesörlük yaptı. 1870 dolayında L. Walras ve C. Menger ile birlikte “marjinal fayda” kuramının kurucularından biri oidu. Değişim değeri kuramı üzerine katkılarda bulunan Jevoas mantık alanındaki çalışmalarında matematik ile mantığı birleştiren G. Boole’den ( Boole Cebiri ) etkilendi. Başlıca eserleri: Eiementary Lesson in Logic (Mantığa Giriş) 1870, The The ory of Polıtıcal Economy (Siyasal Ekonomi Kuramı) 1871, Money and the Mechanism of Exchance (Para ve Değişim Mekanizması) 1 875. The Princıples of Economıcs (iktisadın ilkeleri) öl. s. 1905.
Ekonomik olay ve teorilerin matematikle açıklanmasına dair çabalar, 17. asra kadar geriye götürülebilirse de literatürde İngiliz iktisatçı William Stanley Jevons ekonomi bilimine matematiği sokan insan olarak anılır.
Jevons, 1862 yılında yazdığı General Mathematical Theory of Political Economy (Ekonomi Politikin Genel Matematiksel Teorisi) adlı kitabında, “bir ürünün tüketici için nihai değeri veya yararı, aynı üründen tüketicinin halihazırda sahip olduğu sayı ile ters orantılıdır.” tezini ortaya koymuş ve bunu matematik formüller dahilinde savunmuştur. Matematiğin ekonomik teori ve analizlere tatbik edilişi sayesinde, bir teorideki temel ilişkilere ait formüller açıklıkla, basitlikle ve genelleştirilerek yapılabilmektedir. Matematik bilimi, iktisatçının en kapsamlı ve karmaşık sorunlar hakkında dahi anlamlı, test edilebilir önermelerde bulunmasına imkan tanır. Ayrıca matematiğin sembollere dayalı lisanı, çok tartışmalı iktisadi meselelere dair net, spesifik ve positive görüşlere ulaşılmasını sağlar. Bugün ekonomik teorilerin çoğunluğu, varsayım ve sonuçları kolayca anlaşılır hale getiren matematiksel modeller halinde kurgulanıp takdim edilmektedir.
Gerçekten, ekonomide birçok olgu sayısal olarak ifade edilir ve edilmelidir. Mesela, makro ekonomik meselelerden; gayrisafi milli hasıla, işsizlik oranı, bir mal veya hizmetteki toplam arz, hükümet harcamaları, ancak matematiksel ifadeleriyle anlam kazanır. Mikro iktisada dair; başa baş noktası, girdi-çıktı miktarları, verimlilik, kârlılık, borçlar, varlıklar vs. gibi kavramlar mutlaka sayısal değerlerle ortaya konulmalıdır. Matematik, şirketlerin farklı dönemlerindeki performanslarının mukayesesini imkan dahiline soktuğu gibi, farklı ülke ekonomilerinin birçok yönden karşılaştırılmasında da olmazsa olmaz bir unsurdur. İlaveten, dünya ticareti, ülkelerin toplam borcu ve ülkeler arası toplam fon transferi gibi küresel olgular da matematik olmadan hesaplanamaz ve ifade edilemez.
1865'ten başlayarak Manchesterde Ovvens College’de mantık ve siyasal ekonomi dersleri verdi. 1876-1880 arasında Londra’da Üniversıty Coilege’da profesörlük yaptı. 1870 dolayında L. Walras ve C. Menger ile birlikte “marjinal fayda” kuramının kurucularından biri oidu. Değişim değeri kuramı üzerine katkılarda bulunan Jevoas mantık alanındaki çalışmalarında matematik ile mantığı birleştiren G. Boole’den ( Boole Cebiri ) etkilendi. Başlıca eserleri: Eiementary Lesson in Logic (Mantığa Giriş) 1870, The The ory of Polıtıcal Economy (Siyasal Ekonomi Kuramı) 1871, Money and the Mechanism of Exchance (Para ve Değişim Mekanizması) 1 875. The Princıples of Economıcs (iktisadın ilkeleri) öl. s. 1905.
Ekonomik olay ve teorilerin matematikle açıklanmasına dair çabalar, 17. asra kadar geriye götürülebilirse de literatürde İngiliz iktisatçı William Stanley Jevons ekonomi bilimine matematiği sokan insan olarak anılır.
Jevons, 1862 yılında yazdığı General Mathematical Theory of Political Economy (Ekonomi Politikin Genel Matematiksel Teorisi) adlı kitabında, “bir ürünün tüketici için nihai değeri veya yararı, aynı üründen tüketicinin halihazırda sahip olduğu sayı ile ters orantılıdır.” tezini ortaya koymuş ve bunu matematik formüller dahilinde savunmuştur. Matematiğin ekonomik teori ve analizlere tatbik edilişi sayesinde, bir teorideki temel ilişkilere ait formüller açıklıkla, basitlikle ve genelleştirilerek yapılabilmektedir. Matematik bilimi, iktisatçının en kapsamlı ve karmaşık sorunlar hakkında dahi anlamlı, test edilebilir önermelerde bulunmasına imkan tanır. Ayrıca matematiğin sembollere dayalı lisanı, çok tartışmalı iktisadi meselelere dair net, spesifik ve positive görüşlere ulaşılmasını sağlar. Bugün ekonomik teorilerin çoğunluğu, varsayım ve sonuçları kolayca anlaşılır hale getiren matematiksel modeller halinde kurgulanıp takdim edilmektedir.
Gerçekten, ekonomide birçok olgu sayısal olarak ifade edilir ve edilmelidir. Mesela, makro ekonomik meselelerden; gayrisafi milli hasıla, işsizlik oranı, bir mal veya hizmetteki toplam arz, hükümet harcamaları, ancak matematiksel ifadeleriyle anlam kazanır. Mikro iktisada dair; başa baş noktası, girdi-çıktı miktarları, verimlilik, kârlılık, borçlar, varlıklar vs. gibi kavramlar mutlaka sayısal değerlerle ortaya konulmalıdır. Matematik, şirketlerin farklı dönemlerindeki performanslarının mukayesesini imkan dahiline soktuğu gibi, farklı ülke ekonomilerinin birçok yönden karşılaştırılmasında da olmazsa olmaz bir unsurdur. İlaveten, dünya ticareti, ülkelerin toplam borcu ve ülkeler arası toplam fon transferi gibi küresel olgular da matematik olmadan hesaplanamaz ve ifade edilemez.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder